Cumhuriyet’in 100. Yılı: Türk Sporunda Çığır Açanlar
AJANSSPOR – HABER
Bu yıl Cumhuriyet’imizin 100. yılını kutluyoruz. Cumhuriyet’in ilan edilmesine giden yolun temelleri, çökmek üzere olan bir imparatorluğun ve işgal edilmiş bir ülkenin halkının, kendi mukadderatını Mustafa Kemal önderliğinde tayin ettiği destansı bir uğraş ile döşendi.
Geçtiğimiz yüzyıl boyunca; Cumhuriyet tarihine sanatta, bilimde damgasını vuran bireylerin yanı sıra, sporda da iz bırakan, kitleleri etkileyen pek çok değerli figür oraya çıktı. Ajansspor ailesi olarak bizler de “Türk Sporunda Çığır Açanlar” başlığıyla kaleme aldığımız bu yazıyı sizlerle paylaşmaktan büyük memnunluk ve gurur duyuyoruz.
Zeki İstek Sporel: Birinci ulusal golcümüz
Zeki İstek Sporel, Türkiye’nin birinci ulusal golcüsü… Hayatı boyunca hiçbir vakit spordan kopmayan ve Soyadı Kanunu’yla birlikte Atatürk tarafından ‘Sporel’ soyadı verilen Zeki İstek Sporel, Cumhuriyet’imize damga vurdu.
Türkiye, birinci ulusal maçını Cumhuriyet’in ilanından üç gün evvel oynadı. 26 Ekim 1923 tarihinde İstanbul Taksim Stadı’nda Romanya’yla oynanan bu maç 2-2 sonuçlandı.
Romanya karşısında 1-0 mağlup duruma düşen millilerimiz, Zeki İstek Sporel’in 32 ve 50’inci dakikalarda attığı iki golle öne geçmeyi başardı. Romanya’nın ikinci golüyle 2-2 berabere biten maçta Romanya’ya 2 gol atan Zeki İstek Sporel, A Ulusal Kadro’nun birinci golünü atarak tarihe geçti.
Ünlü spor adamı 3 Kasım 1969’da hayatını kaybetti.
Çambel ve Aşeni, 87 yıl evvel temelleri attı
Eskrim branşında Berlin 1936’ya katılan Çambel ve Aşeni, olimpiyatlarda Türkiye’yi temsil eden birinci bayan sportmenler olarak tarihe geçti. Çambel ve Aşeni, oyunlarda madalya elde edemese de birçok kız çocuğunun olimpiyat hayali kurmasının yolunu açtı.
Türkiye’ye birinci olimpiyat madalyası 1936’da geldi
Erzincan doğumlu güreşçimiz Yaşar Erkan, Berlin 1936’da grekoromen tarz 61 kiloda rakiplerini yenerek altın madalyanın sahibi oldu. Erkan, böylelikle birinci olimpiyat şampiyonu Türk atlet olarak tarihe geçti.
Aynı tertipte gayret eden bir öteki ulusal güreşçi Ahmet Kireççi ise bronz madalya elde ederek Türkiye’ye birinci olimpiyat madalyasını kazandırdı.
Türk boks tarihinin birinci Avrupa Şampiyonu Cemal Kamacı
Tam olarak 50 yıl 29 gün evvel bugün ünlü Türk boksör Cemal Kamacı, Rager Zami’yi yenerek Avrupa Şampiyonu olan birinci türk boksör oldu. Ali Samiyen Stadı’nda gerçekleşen maçı 41 bin kişi takip etti.
Kamacı, 11 Kasım 1976 tarihinde İstanbul’da düzenlenen bir jubile maçından sonra ise boksu bıraktı.
‘Türk Süpermen’ ile ‘Dinamo’
Cep Herkülü ve Türk Süpermen olarak da anılan ulusal haltercimiz Naim Süleymanoğlu ile üst üste kırdığı rekorlar münasebetiyle kendisine “Dinamo” lakabı takılan Halil Memnun, adeta Cumhuriyet’imizin yüzyılına damga vurdu.
Naim ve Halil: Bulgaristan rejiminin baskısı sonrası Naim Süleymanoğlu ve Halil Memnun ülkemize iltica ederek, ulu bayrağımızın altında müsabakaya başladı.
Naim Süleymanoğlu, Bulgar rejiminin Türk isimlerinin yasaklatması sonrası devrin Cumhurbaşkanı Turgut Özal tarafından kaçırılmış ve Türkiye’ye getirilmiştir. Olimpiyatta 3 sefer üst üste altın madalya alarak birinci Türk atletimiz olan nam-ı başka Cep Herkülü, birçok otoriteye nazaran tüm vakitlerin en âlâ haltercisi olarak kabul edilmektedir.
Bir öteki haltercimiz Halil Keyifli da 3 olimpiyat madalyası almayı başarmıştır. Halil Memnun, 20’den fazla dünya rekoru kırmayı başarmış ve ismini altın harflerle yazdıran bir diğer atletimiz olmuştur.
Hülya Şenyurt, 19 yaşında tarih yazdı
Judocu Hülya Şenyurt ise, 1990’daki Avrupa ikinciliği ve 1991’deki Avrupa gençler şampiyonluğu sonrası olimpiyatlarda da madalya alarak tarihe geçti.
Henüz 19 yaşındayken 1992 Barcelona Olimpiyatları’na katılan Hülya Şenyurt, 48 kiloda elde ettiği üçüncülükle olimpiyatlarda madalya kazanan birinci Türk bayan sportmen olmayı başardı.
Olimpiyatta Birinci Altın Bayan: Nurcan Taylan
Nurcan Taylan, halter mesleğinde 6 Avrupa ve 2 Dünya rekoru kırmayı başarmıştır. Rekortmen haltercimiz, 2004 yılındaki Atina Olimpiyatları’nda 48 kiloda Dünya ve Olimpiyat rekoru kırmış ve altın madalyaya uzanmıştı. Türk spor tarihinde bu muvaffakiyete ulaşan birinci bayan atlet olmayı da başarmıştır.
Türkiye’nin birinci grand slam şampiyonu tenisçisi
Kariyerini noktalayan İpek Soylu, en değerli zaferini 2014 ABD Açık Tenis Turnuvası’nda yaşadı.
Genç çiftler kategorisinde İsviçreli partneri Jil Belen Teichmann ile şampiyonluğa ulaşan İpek, “Türkiye’nin birinci grand slam şampiyonu tenisçisi” unvanını alarak ismini unutulmazlar ortasına yazdırdı.
Altın Avcısı: İrem Yaman
‘Altın Avcısı’ lakabıyla ünlenen İrem Yaman ise, 2015’te Rusya, 2019’da İngiltere’de düzenlenen Dünya Tekvando Şampiyonası’nda 62 kiloda altın madalya kazandı. İrem Yaman, böylelikle iki defa dünya şampiyonluğuna ulaşan birinci Türk bayan tekvandocu oldu.
Milli tekvandocu Parıltı Tatar ise, iki olimpiyat oyununda madalya kazanan tek Türk bayan atlet durumunda bulunuyor.
Dünya ve Avrupa şampiyonluğu yaşayan Işık Tatar, 2012 Londra Olimpiyatları’nda gümüş, 2016 Rio Olimpiyatları’nda ise bronz madalya aldı.
Güreşte “ilklerin kadını” Yasemin Adar Yiğit
Dünya ve Avrupa şampiyonu ulusal atlet Yasemin Adar Yiğit, elde ettiği başarılarla Türk güreş tarihine geçti.
Kadın güreşinin en değerli temsilcilerinden Yasemin, Türkiye’ye ismini 2016’da Letonya’nın başşehri Riga’da düzenlenen Avrupa Şampiyonası’nda duyurdu. Avrupa şampiyonluğuna ulaşan ulusal güreşçi, tertip tarihinde Türkiye’ye bayanlarda birinci altın madalyasını kazandırdı.
“İlklerin kadını” Yasemin, Avrupa’nın yanı sıra dünyanın da tepesine çıkmayı başardı. Yasemin, Fransa’nın başşehri Paris’te 2017’de gerçekleştirilen Dünya Şampiyonası’nda altın madalya kazanarak bir unsur daha imza attı.
“Türk Prensi” Semih Saygıner
“Bilardo kahve oyunudur” klişesini yıkan ve dünya arenasında göğsümüzü kabartan Türk Prensi lakablı Semih Saygıner de Cumhuriyet’imizin 100 yılına damga vuran bir diğer atletimiz oldu.
Saygıner, 1994 yılında Belçika’da düzenlenen Gent Dünya Şampiyonası’nda 1. olarak birinci Dünya Kupası’nı kazandı. Bu başarısıyla Dünya Klasmanı’nda 3.lüğe yükseldi ve iki dünya rekoru kırdı.
Suların ‘altın’ kızları
Suların ‘altın’ kızları olarak lanse edilen ulusal yüzücülerimiz ise 100. yılımızda gözlerimizi yaşarttı.
Sümeyye Boyacı, dünya ve Avrupa şampiyonluğunu kazanan birinci Türk paralimpik yüzücü olmanın gururunu yaşarken, Sevilay Öztürk ise paralimpik yüzmede birinci madalyayı alan yüzücü unvanına sahip oldu.
Öte yandan Gizem Girişmen, 2008 Pekin Paralimpik Oyunları’nda okçuluk branşında aldığı altın madalyayla Türk spor tarihine geçti. Girişmen, bu başarısıyla paralimpik oyunlar tarihinde altın madalya alan birinci Türk bayan sportmen oldu.
Paralimpik halterci Nazmiye Muratlı, hem 2012 hem de 2016 paralimpik oyunlarında altın madalya kazanarak İstiklal Marşı’nı dünyaya dinletti.
Kadın Golbol Ulusal Kadrosu da Rio 2016 ve 2021’de yapılan Tokyo Paralimpik Oyunları’nda şampiyon olarak tarihi başarılara imza attı.
Milli raketten bir ilk!
Milli tenisçi Çağla Büyükakçay, 2016 TEB BNP Paribas İstanbul Cup’ta tarihi şampiyonluk yaşadı.
Çağla, finalde Karadağlı Danka Kovinic’i yenerek WTA turnuvalarında şampiyonluğa ulaşan birinci Türk atlet olarak kayıtlara geçti.
Cumhuriyetin dünya şampiyonu unvanlı birinci cimnastikçisi: İbrahim Çolak
Artistik cimnastikte 2019’da Almanya’daki Dünya Şampiyonası’nda halka aletinde altın madalya alarak büyüklerde dünya şampiyonu olan birinci Türk sportmen unvanını elde eden İbrahim Çolak ise, Türkiye’de cimnastiği daha bilinir hale getirdi.
Avrupa’nın Madalya Canavarı İstek Kayaalp
İç Anadolu’nun bağrından ‘Dünya Güreş Şampiyonluğu’na uzanan bir muvaffakiyet hikayesini de Sivaslı İstek Kayaalp yazdı. 5 sefer Dünya şampiyonu, 11 yılı üst üste olarak toplamda 12 sefer Avrupa şampiyonluğu elde eden İstek Kayaalp, Cumhuriyet’in 100. yılına ismini altın harflerle yazdırdı.
Dünya Güreş Birliği tarafından “Asrın Güreşçisi” unvanı verilen Hamza Yerlikaya ise, mesleğinde 2 Olimpiyat, 3 Dünya ve 8 Avrupa şampiyonluğuna ulaşarak göğsümüzü kabarttı. 1996-1997 yılında Ankara’da askerlik misyonu devam ederken Türk askeri olarak olimpiyatta altın madalya kazanan Hamza Yerlikaya, Türk spor tarihinde bir birincisi başardı.
Mete Gazoz bir birincisi başardı
Milli olimpik okçumuz Mete Gazoz ise Cumhuriyet’in 100. yılına damga vuran bir öbür atletimiz oldu.
Gazoz, 2020 Tokyo Olimpiyatları’nda ve 2023 Dünya Okçuluk Şampiyonası’nda altın madalya kazanmayı başardı. 24 yaşındaki ulusal yıldızımız, Türk okçuluk tarihinde bunu başaran birinci okçu oldu.
Mete Gazoz’un mesleğinde 1 olimpiyat madalyası, 3 dünya şampiyonası madalyası ve 2 Avrupa Şampiyonası madalyası bulunmaktadır.
Şahika Ercümen’den Hatay’da dünya rekoru!
Türkiye hür dalış tarihinde bayan ve erkeklerde sabit yükle 100 metreye inen birinci sportmen olan Şahika Ercümen, Cumhuriyet’in 100. yılına ithafen Hatay’da gerçekleştirdiği denemede de dünya rekoru kırarak tarihe geçti.
Milli sportmen, paletsiz değişken yük kategorisinde Sırp asıllı Lena Balta’nın elinde bulundurduğu 105 metre dünya rekorunu geçme amacıyla Yayladağı ilçesi Karamağara Koyu açıklarında nefesini tuttu.
Deprem bölgesinde farkındalık oluşturulması için ’Hatay’a nefes ol’ sloganıyla organize edilen rekor denemesinde Ercümen, su altına indi. Ulusal yıldızımız, 100 metreye 3 dakika 14 saniyede dalarak rekorun yeni sahibi oldu.
Ercümen, ayrıyeten 3. Ulusal Antarktika Bilim Seferi kapsamında gittiği “beyaz kıta”da da dalış yaparak tarihe geçti.
Yok bu türlü başarı! Filenin Sultanları ilham ve yürek verdi
A Ulusal Bayan Voleybol Kadrosu, Cumhuriyetin 100. yılında katıldığı FIVB Milletler Ligi, CEV Avrupa Şampiyonası ve 2024 Paris Olimpiyatları Elemeleri’nde şampiyonluğa ulaşarak, Türkiye’ye büyük gurur yaşattı.
“Filenin Sultanları”, dönemin birinci tertibi FIVB Milletler Ligi’nde uğraş etti. Finalde Çin’i 3-1 yenerek tarihinde birinci kere Milletler Ligi’nde altın madalya kazanan ulusal grup, birebir vakitte “dünya 1 numarası”na yükselerek bir birincisi daha başardı.
2023 CEV Avrupa Şampiyonası’nda ise finalde Sırbistan’ı 3-2 mağlup eden A Ulusal Bayan Voleybol Kadrosu, rakibinden 2019 finalinin rövanşını alarak tertip tarihinde birinci defa şampiyon oldu.
